اصطلاحات بازار گاوی و بازار خرسی به طور مکرر در رسانه‌های خبری مالی برای توصیف شرایط صعودی و نزولی بازار سهام استفاده می‌شود. اما استفاده فراوان کارشناسان مالی از این اصطلاحات به این معنی نیست که همگان معنی آن را می‌دانند. این مطلب را بخوانید تا درباره تفاوت بازار گاوی و بازار خرسی و ایده‌ای که در پشت آنها مخفی شده بیشتر بدانید.
تفاوت‌ها و خصوصیات بازار سهام صعودی و نزولی
بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی بازاری است که قیمت سهام در آن افزایش می‌یابد یا انتظار می‌رود در آینده نزدیک چنین اتفاقی رخ دهد. اصطلاح بازار گاوی به طور کلی به افزایش طولانی مدت قیمت سهام اطلاق می‌شود نه افزایش سریع و کوتاه مدتی که بخشی از چرخه نوسانات مقطعی بازار است. هیچ معیار مشخصی در این زمینه وجود ندارد، اما افزایش دستکم ۲۰٪ بازار، حداقل رشد برای اطلاق عنوان بازار گاوی محسوب می‌شود.
آخرین بازار سهام گاوی در مارس ۲۰۰۹ بدنبال افت شدید قیمت‌ها در پی بحران مالی آغاز شد. این بازار گاوی در مارس ۲۰۲۰ با بحران اقتصادی حاصل از ویروس کرونا خاتمه یافت. اما سپس ارزش سهام دوباره افزایش یافت.
به دنبال یک دوره افت شدید در بازار سهام، دیدن بازار گاوی غیر معمول نیست. این روند بسیار منطقی است، زیرا به سرمایه گذاران آموزش داده می‌شود تا جایی که می‌توانند اقدام به خرید در کف قیمت و فروش در سقف قیمتی کنند.
هنوز پاسخی دقیق درباره علت ایجاد بازار صعودی یا گاوی وجود ندارد. روانشناسی سرمایه گذاران همیشه عاملی برای هر نوع فعالیت در بازار است. به همین دلیل است که به مبتدیان توصیه می‌شود از مشاور مالی استفاده کنند. فراتر از آن، اقتصاد قوی و سطح بالای اشتغال اغلب عواملی هستند که بازار سهام را به پیش می‌برند.
بازار خرسی چیست؟
بیشتر افراد بازار خرس را به عنوان بازاری تعریف می‌کنند که ۲۰٪ یا بیشتر کاهش داشته باشد. افت بازار خرسی به طور کلی با توجه به شاخص‌های اصلی بازار سهام مانند داوجونز در ایالات متحده یا نیکی در ژاپن اندازه گیری می‌شود.
دلایل زیادی در پشت بازار خرسی وجود دارد. افت شدید و ناگهانی کل بازار یا حتی فقط یک بخش از بازار می‌تواند گلوله برفی باشد که به بهمنی عظیم تبدیل می‌شود و سهامداران را به وحشت می‌اندازد. این وحشت عمومی متعاقباً باعث یک بازار خرسی کامل می‌شود.
• بازارهای خرسی به طور کلی با کاهش سرعت اقتصاد گره خورده‌اند. به عنوان مثال بازار خرسی سال ۲۰۰۸ را در نظر بگیرید که با بحران مالی آن دوره گره خورده بود.
• از لحاظ تاریخی ۱۴ بازار خرسی از سال ۱۹۲۹ وجود داشته و طول این بازارها از سه ماه تا ۶۱ ماه بوده است. در طی این افت بازار سهام، میزان نزول شاخص اس اند پی ۵۰۰ از ۲۰٪ تا ۸۶٪ در نوسان بوده است. بدترین بازار نزولی در قرن اخیر به سال ۲۰۰۸ بر می‌گردد. این بازار خرسی مدت ۱۷ ماه ادامه داشت و باعث ۵۹٪ افت شد.
مشخصات بازارهای گاوی و خرسی
بازار گاوی و بازار خرسی با هم متفاوت هستد اما شباهت‌هایی هم دارند. در اینجا نگاهی می‌اندازیم به برخی از ویژگی‌ها و خصوصیات هر نوع بازار.
عرضه و تقاضای اوراق بهادار
بازار سهام بسیار شبیه اصول پایه اقتصادی یعی عرضه و تقاضا کار می‌کند.
• در بازار گاوی به طور کلی تقاضای بیشتری برای اوراق بهادار نسبت به عرضه وجود دارد. بیشتر سرمایه گذاران در این دوره تمایل دارند سهام خود را حفظ کنند زیرا شاهد افزایش قیمت سهام هستند.
• در بازار خرسی معمولاً اوضاع برعکس است. تعداد خریداران سهام کمتر از سرمایه گذارانی است که مایل به فروش سهام خود هستند. این عرضه بیش از حد منجر به فشار نزولی بر سهام می‌شود.
روانشناسی سرمایه گذار
روانشناسی سرمایه گذار در بازارهای صعودی و نزولی تفاوت زیادی دارد. اغلب گفته می‌شود که ترس و طمع دو عامل اصلی حرکت در بورس هستند. این احساسات در بازارهای گاوی و خرسی کاملاً به نمایش در می‌آیند.
• معمولاً احساسات (سنتیمنت) و روانشناسی سرمایه گذاران در بازار گاوی مثبت است. بسیاری از سرمایه گذاران حتی ممکن است از ترس از دست دادن فرصت‌ها سهام بخرند. این موضوع می‌تواند به گسترش طول و عرض بازار گاوی کمک کند. طمع در این موقعیت به طور کامل دیده می‌شود.
• در بازار خرسی، ما از نظر روانشناسی سرمایه گذار را به طور کلی در جهت عکس این حالت می‌بینیم. بسیاری از سرمایه گذاران از روی ترس و وحشت سهام خود را می‌فروشند. به محض شروع حرکت بازار خرسی، این ترس اغلب از خود تغذیه می‌کند. سرمایه گذاران می‌بینند که چه اتفاقی در بازار سهام می‌افتد و برخی از ترس افت شدید سرمایه‌شان، برای فروش سهام خود عجله می‌کنند.
تغییر در فعالیت اقتصادی
بازارهای گاوی و خرسی تا حدی اقتصاد هر کشور را منعکس می‌کنند و ویترین وضعیت اقتصادی هستند.
• بازارهای گاوی به طور کلی با اقتصاد قوی در ارتباط هستند. با مطلوب شدن شرایط کسب و کار، شرکت‌ها رشد کرده و سودآوری بیشتری پیدا می‌کنند. اقتصاد به سمت اشتغال کامل حرکت می‌کند و افراد به شکل عام پول بیشتری برای خرج کردن دارند. این موضوع به سوخت موتور اقتصاد بدل شده و به بالاتر رفتن قیمت سهام کمک می‌کند.
• کاهش فعالیت اقتصادی غالباً یکی از محرک‌های بازار خرسی است. کاهش سرعت اقتصاد منجر به از دست دادن شغل می‌شود. این بدان معنی است که مصرف کنندگان پول کمتری برای خرج کردن دارند. شرکت‌ها کاهش فروش و کاهش سود را تجربه می‌کنند. این امر باعث پایین آمدن قیمت‌ها در بازار سهام می‌شود.
چه کنشی باید در بازارهای گاوی و خرسی انجام شود
به عنوان یک سرمایه گذار در بازار گاوی یا خرسی چه کاری باید انجام دهید؟ پاسخ البته به شرایط فردی و استراتژی خاص شما بستگی دارد. در ادامه چند ایده برای کمک به سرمایه گذاران آورده شده است:
آیا باید در بازار گاوی خرید کنید؟
پاسخ به عوامل متعددی بستگی دارد. در حالت ایده‌آل اگر بتوانید در ابتدا یا شروع بازار گاوی خرید کنید، شاهد افزایش ارزش دارایی‌های خود خواهید بود که به طور بالقوه منجر به سودهای قابل توجهی می‌شود.
متأسفانه، برخی از سرمایه گذاران روند صعودی بازار سهام را می‌بینند و در حالیکه اغلب سرمایه گذاران حرفه‌ای مشغول نقد کردن سود خود هستند وارد بازار می‌شوند. آنها اغلب در سقف یا نزدیک به آن خرید می‌کنند. این امر فرصت لازم برای کسب سود را محدود کرده و آنها را در معرض ضررهای ناشی از افت بازار قرار می‌دهد.
آیا باید در بازار نزولی خرید کنید؟
به طور مستقیم به نظر می‌رسد خرید در بازار خرسی منطقی باشد. اگر قیمت‌ها پایین بیایند در کف قیمت، سهام را می‌خرید. با این حال، قیمت‌ها می‌توانند به کاهش خود ادامه دهند و این بدان معناست که سرمایه گذاران باید سهام خود را حفظ کنند و در مقابل وسوسه فروش از ترس ادامه روند نزولی قیمت‌ها مقاومت کنند.
مقایسه تاریخی دوره‌های صعودی و نزولی بازار سهام
• از سال ۱۹۲۹، چهارده بازار خرسی وجود داشته و مقدار متوسط افت ۳۹٪ است. متوسط طول بازار خرسی ۲۲ ماه و میانگین بازده برای سال پس از کف قیمتی بازار خرسی ۴۷٪ سود است.
• از سال ۱۹۳۲، دوازده بازار گاوی وجود داشته است. از بیشترین که ۱۳۱ ماه تا فوریه سال ۲۰۲۰ طول کشید و کمترین میزان که ۲۵ ماه بوده است. بزرگترین سود برای بازار گاوی اندازه گیری شده توسط شاخص اس اند پی ۵۰۰ معادل ۴۱۷% بوده که در مارس ۲۰۰۰ پایان یافت. کوچکترین بازار گاوی که ۲۶ ماه از اکتبر ۱۹۶۶ تا نوامبر ۱۹۶۸ ادامه داشت، اندکی بیش از ۴۸٪ سود داشت.
خونسرد باشید و به سرمایه گذاری ادامه دهید
بازار سهام گاوی و خرسی به صورت ادواری اتفاق می‌افتد بنابراین بایستی برای هر دو حالت آماده باشید.
به طور کلی خرید یا فروش از روی وحشت ایده خوبی نیست. درعوض بایستی روی اهداف سرمایه گذاری بلند مدت تمرکز کرده و پورتفوی خود را متناسب با آن تنظیم کنید. به جای فکر کردن به موقعیت فعلی، به تحمل ریسک و افق زمانی سرمایه گذاری خود فکر کنید.
همانطور که بازار نزولی به پایان می‌رسد، بازار صعودی آغاز می‌شود و ای چرخه همواره به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
