بازار گاوی یا بول مارکت (Bull Market) وضعیتی از یک بازار مالی است که در آن قیمت‌ها افزایش می‌یابد یا انتظار می‌رود که افزایش یابند. اصطلاح «بازار گاوی» اغلب برای بورس سهام استفاده می‌شود اما می‌تواند برای هر دارایی قابل معامله دیگری مانند اوراق قرضه، املاک و مستغلات، ارز و کالاها اعمال شود. از آنجا که قیمت اوراق بهادار در طول معاملات بطور مداوم افزایش و کاهش دارد، اصطلاح «بازار گاوی» معمولاً برای دوره‌های طولانی که در آن بخش عمده‌ای از قیمت سهام افزایش می‌یابند، استفاده می‌شود. بازارهای گاوی گاهی اوقات برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها بطول می‌انجامند.
درک بازارهای گاوی
شکل گیری بازارهای گاوی بر اساس خوش بینی، اعتماد سرمایه گذار و انتظار برای تداوم طولانی مدت روندهای قدرتمند است. پیش بینی مداوم زمان تغییر روند در بازارهای مالی سخت است. بخشی از این دشواری به این دلیل است که گاهی اوقات اثرات روانی و گمانه زنی‌ها نقش مهمی در روند بازارها دارند.
هیچ متر و معیار خاص و جهانشمولی برای شناسایی بازار گاوی وجود ندارد. با این وجود، شاید متداول‌ترین تعریف از بازار گاوی وضعیتی باشد که در آن قیمت سهام معمولاً پس از دو افت ۲۰٪ در ادامه ۲۰٪ افزایش می‌یابد. از آنجا که پیش بینی بازارهای گاوی دشوار است، تحلیلگران معمولاً فقط می‌توانند این پدیده را پس از وقوع آن تشخیص دهند.
بازار قابل توجه گاوی در تاریخ اخیر بازار سهام ایالات متحده بین ۲۰۰۳ و ۲۰۰۷ بوده است. در این مدت شاخص S&P ۵۰۰ پس از یک کاهش قبلی با حاشیه سود قابل توجهی افزایش یافت. با شروع بحران مالی سال ۲۰۰۸،کاهش چشمگیری در بازار رخ داد.
ویژگی‌های بازار گاوی
بازارهای گاوی معمولاً زمانی رخ می‌دهند که اقتصاد تقویت می‌شود یا در دوره شکوفایی خود است. بازار گاوی معمولاً با رشد تولید ناخالص داخلی و افت نرخ بیکاری رابطه مستقیم دارد و اغلب با افزایش سود شرکت‌ها همگام می‌شود. اعتماد سرمایه گذاران نیز در کل دوره بازار گاوی تقویت می‌شود. تقاضای کلی سهام، همراه با کشش کلی بازار، مثبت خواهد بود. علاوه بر این، عرضه اولیه هم در بازارهای گاوی افزایش چشمگیری خواهد داشت.
قابل ذکر است که برخی از عوامل فوق نسبت به سایر عوامل راحت‌تر قابل سنجش هستند. برای نمونه در حالی که سود شرکت‌ها و بیکاری قابل اندازه گیری است اما سنجش کشش کلی بازار دشوارتر است. عرضه و تقاضای اوراق بهادار در این دوره‌ها نوسانی است بدین شکل که عرضه ضعیف خواهد بود در حالی که تقاضا قوی است. سرمایه گذاران مشتاق به خرید اوراق بهادار خواهند بود در حالی که کمتر کسی تمایل به فروش دارد. در بازار گاوی، سرمایه گذاران تمایل بیشتری برای کسب سود در بازار (سهام) نسبت به سایر بازارها دارند.
بازار گاوی در مقابل بازار خرسی
نقطه مقابل بازار گاوی، بازار خرسی است که با افت قیمت مشخص می‌شود و به طور معمول در بدبینی رخ می‌دهد. اعتقاد رایج در مورد منشأ این اصطلاحات نشان می‌دهد كه استفاده از «گاو» و «خرس» برای توصیف بازارها از طریق نوع حمله این حیوانات به دشمنان خود ناشی می‌شود. گاو شاخ‌های خود را بالا می‌برد در حالی که خرس پنجه‌های خود را رو به سمت پایین می‌چرخاند. این اقدامات استعاره‌هایی برای حرکت بازار است. اگر روند افزایشی باشد بازار گاوی است. اگر روند نزولی باشد، بازار خرسی است.
بازارهای گاوی و خرسی غالباً با چرخه اقتصادی که شامل چهار مرحله است تعریف می‌شوند: گسترش، اوج، رکود و ریزش. شروع بازار گاوی غالباً نشانگر توسعه اقتصادی است. از آنجا که سنتیمنت و تمایل عمومی در مورد شرایط اقتصادی آینده باعث افزایش قیمت سهام می‌شود، بازار حتی قبل از حرکت شاخص‌های اقتصادی مانند رشد تولید ناخالص داخلی، شروع به رشد می‌کند. به همین ترتیب، بازار خرسی معمولاً قبل از آنکه رکود اقتصادی رخ دهد، نمایان می‌شود. نگاهی به رکود اقتصادی در ایالات متحده نشان دهنده سقوط بازار سهام چند ماه قبل از کاهش تولید ناخالص داخلی است.
چگونه می‌توان از مزایای بازار گاوی استفاده کرد
سرمایه گذارانی که می‌خواهند از بازار گاوی بهره مند شوند باید زودتر خرید کنند تا از افزایش قیمت‌ها سود برده و وقتی قیمت به اوج خود رسید سهام خود را بفروشند. اگرچه تعیین زمان کف و سقف قیمت دشوار است اما در بیشتر موارد ضررها حداقلی و معمولاً موقتی است. در زیر چندین استراتژی برجسته را که سرمایه گذاران در دوره‌های بازار گاوی استفاده می‌کنند، بررسی خواهیم کرد. با این حال، به دلیل اینکه ارزیابی وضعیت فعلی بازار تا حدودی دشوار است، این استراتژی‌ها نوعی ریسک حداقلی را نیز شامل می‌شوند.
خرید و نگه داری
یکی از اساسی‌ترین راهبردهای سرمایه گذاری، خرید یک سهم خاص و نگه داشتن آن، به طور بالقوه برای فروش در آینده است. این استراتژی لزوماً نیاز به اعتماد مطلق سرمایه گذار دارد زیرا نگهداری یک سهم تنها به امید رشد آن در آینده توجیه دارد. به همین دلیل، خوش بینی‌ای که با بازارهای گاوی همراه است به تقویت رویکرد خرید و نگه داشتن سهام کمک می‌کند.
افزایش خرید و نگهداری
افزایش خرید و نگهداشتن سهام نوعی دیگر از استراتژی خرید و نگهداری است که شامل ریسک بیشتر است. پیش فرض رویکرد افزایش خرید و نگهداری سهم این است که یک سرمایه گذار تا زمانی که افزایش قیمت رخ می‌دهد به خرید سهام ادامه می‌دهد. یک روش متداول برای این استراتژی این است که سرمایه گذار بازای هر افزایش قیمت سهام، مقدار ثابت بیشتری از همان سهام را خریداری می‌کند.
اصلاح بازار
اصلاح یک دوره کوتاه مدت است که در آن روند کلی در قیمت سهام برعکس می‌شود. حتی در زمان بازار گاوی بعید است که قیمت سهام دائماً افزایشی باشد. در عوض، احتمالاً دوره‌های کوتاهی وجود دارد که در آن نزولی در قیمت سهام اتفاق می‌افتد در حالی‌که روند عمومی بازار همچنان افزایشی است. برخی از سرمایه گذاران در بازار گاوی منتظر اصلاح قیمت می‌مانند و سپس در این دوره‌ها اقدام به خرید می‌کنند. تفکر نهفته در این استراتژی این است که با فرض ادامه بازار گاوی، قیمت سهم مورد نظر به سرعت به نرخ‌های پیشین باز می‌گردد لذا سرمایه گذار با قیمت تخفیف خورده اقدام به خرید کرده است.
سوئینگ تریدینگ
شاید تهاجمی‌ترین روش برای سرمایه گذاری در بازار گاوی به عنوان سوئینگ تریدینگ شناخته می‌شود. سرمایه گذاران در این روش نقش بسیار فعالی دارند زیرا با استفاده از روش‌های فروش استقراضی و سایر تکنیک‌ها تلاش می‌کنند حداکثر سود را به محض تغییر در چارچوب بازار گاوی کسب کنند.
نکات کلیدی
• بازار گاوی به دوره‌ای در بازارهای مالی اطلاق می‌شود که به طور مداوم قیمت یک دارایی یا سهام افزایش می‌یابد.
• تعریف متداول در مورد بازار بورس زمانی است که قیمت سهام پس از دو کاهش، ۲۰٪ افزایش می‌یابد.
• معامله گران برای سودآوری در بازارهای گاوی از استراتژی‌های مختلفی از جمله افزایش خرید و نگهداری و خرید در اصلاحی‌ها استفاده می‌کنند.
مثال بازار گاوی
طولانی‌ترین بازار گاوی در تاریخ مدرن آمریکا از اواخر دوران رکود تورمی در سال ۱۹۸۲ آغاز شد و در سال ۲۰۰۰ به پایان رسید.در طول این دوران طولانی شاخص سهام صنعتی داو جونز به طور متوسط ۱۶.۸٪ بازده سالانه ثبت کرد. شاخص نزدک ارزش خود را بین ۱۹۹۵ و ۲۰۰۰ به ۵ برابر افزایش داد و از ۱۰۰۰ به بیش از ۵۰۰۰ واحد رسید. طولانی‌ترین بازار خرسی از سال ۲۰۰۰ شروع و تا سال ۲۰۰۹ بطول انجامید. متوسط بازده سالانه در این مقطع منفی ۶/۶٪ بود. با این حال از سال ۲۰۰۹ شاهد آغاز ده ساله بازار گاوی بودیم. تحلیلگران معتقدند که آخرین بازار گاوی از ۹ مارس ۲۰۰۹ آغاز شده و عمدتاً با صعود در سهام فناوری همراه بوده است.
