برای بسیاری از افراد سفر به آلمان و دیدار از قلعه نئوشوان اشتاین Neuschwanstein castle، صخره‌های خیره کننده موهر Cliffs of Moher در جمهوری ایرلند یا آب‌های بکر مالدیو یک هدف همیشگی است.
اما تقریباً کلیه سفرهای بین المللی در سال ۲۰۲۰ توسط همه گیری ویروس کرونا متوقف شده‌اند. در سراسر جهان آنچه به چشم می‌آید هتل‌های خالی و سایت‌های توریستی بسیار خلوت است.
آیا جهانگردی واقعیت مجازی در شرف تحقق است؟
آمارهای نگران کننده
آمارها در این زمینه بسیار گویا هستند. ۱۳ اکتبر انجمن حمل و نقل بین المللی هوایی (Iata) گفت که ترافیک بین المللی «تقریباً از بین رفته است» و شرکت‌های هواپیمایی تنها با ۱۰٪ از ظرفیت نرمال خود تردد می‌کنند.
برآورد یاتا نشان می‌دهد که اختلالات ناشی از ویروس کرونا بیش از ۴۱ میلیون شغل را در بخش سفر و جهانگردی در معرض خطر قرار داده است.
در غیاب مسافران، نهادهای گردشگری، هتل‌ها و مقاصد توریستی به واقعیت مجازی (VR) فناوری‌ای که هنوز در مراحل ابتدایی است روی آورده‌اند تا بازدیدکنندگان احتمالی را علاقمند ساخته و خود را برای راه طولانی ریکاوری آماده سازند.
آنچه برای بسیاری به عنوان یک توقف موقت تعبیر می‌شد اکنون ممکن است اتفاقی بلند مدت باشد. یاتا پیش بینی می‌کند که سفرها تا سال ۲۰۲۴ به سطح قبل از همه گیری باز نخواهند گشت.
در مواجهه با این واقعیت جدید که جهانگردی کاهش یافته، بسیاری بر این باورند که کووید ۱۹ ممکن است نقطه سرآغازی برای فناوری واقعیت مجازی یا وی آر باشد که باعث می‌شود برداشت‌ها از این ابزار بعنوان یک ترفند بازاریابی هوشمندانه و موقتی به یک ابزار دائمی بازاریابی گردشگری تغییر کند.
سفر جایگزین
رالف هالیستر Ralph Hollister، نویسنده و تحلیلگر گردشگری در گلوبال دیتا Global Data گزارشی درباره کاربردهای وی آر در صنعت گردشگری نوشته است. رالف می‌گوید: «تأثیر ویروس کرونا ممکن است به VR اجازه دهد تا تصویر خود را در گردشگری بازسازی کند. هرچه این همه گیری طولانی‌تر شود احتمال عادی شدن وی آر به عنوان نوعی از جایگزین سفر بیشتر خواهد بود زیرا مصرف کنندگان بیشتر به این فناوری عادت خواهند کرد».
استیو پریلو Steve Prillo رئیس کمپانی تراول ورلد وی آر Travel World VRکه یک شرکت بازاریابی و تولید ویدیوی وی آر و ۳۶۰ درجه مستقر در ایالات متحده است که با اپراتورهای تور، مقاصد توریستی، خطوط مسافرتی و هتل‌ها کار می‌کند، می‌گوید: «کرونا آدرنالینی برای بخش‌هایی از صنعت فناوری است که تا به امروز جای پای خود را در بین مخاطبین سفت نکرده‌اند».
او می‌افزاید: «واقعیت مجازی می‌تواند اشتهای مخاطب بالقوه را تحریک کند. مومنتوم حرکت واقعاً افزایش یافته است و در واقع دوران سفر از راه دور آغاز شده است».
عناصر اساسی
در این شرایط، تعدادی از کشورها تلاش‌های بازاریابی وی آر را افزایش داده‌اند تا برای بهبود تدریجی صنعت گردشگری خود آماده شوند.
از پیشروترین‌ها کشورها در این زمینه آلمان است که تعدادی پروژه سه بعدی را رونمایی کرده تا ظرفیت‌های این کشور را به عنوان یک مقصد سفر در بین گردشگران برجسته کند.
به عنوان مثال در ویدئوهای ۳۶۰ درجه‌ای که برای هدست‌های آکیلس ریفت Oculus Rift طراحی شده‌اند، برد ملی گردشگری آلمان (GNTB) بینندگان را به سفری مجازی در سراسر کشور و هم‌چنین به بخش‌هایی از سواحل بالتیک و دریای شمال می‌برد.
مجموعه دیگری از فیلم‌ها برای هولو لنز مایکروسافت Microsoft Hololens تهیه شده‌اند که شامل نماهایی از شش قلعه و قصر معروف این کشور هستند.
پترا هدورفر Petra Hedorfer، مدیر اجرایی GNTB به بی بی سی گفت: «برنامه‌های دیجیتال نمی‌توانند و قرار هم نیست که جایگزین تجربه سفرهای واقعی شوند، اما برنامه‌هایVR و AR (واقعیت افزوده) عناصر اساسی در زنده نگه داشتن علاقه به آلمان بعنوان یک مقصد گردشگری در طول محدودیت‌های سفر را ایجاد کرده‌اند و هیجان مشتریان در مورد محصولات ما الهام بخش سفرهای واقعی آینده خواهد بود».
سرعت گیری وی آر
حدود ۱۲۰۰ کیلومتر بسمت غرب آلمان که بروید به کشور ایرلند می‌رسید، جایی‌که وی آر حتی قبل از شروع همه گیری کرونا توسط مقامات گردشگری ایرلند در حال بررسی بوده است.
در نوامبر ۲۰۱۹، سازمان گردشگری ایرلند از یک تجربه وی آر دو قسمتی برای تبلیغ دیدنی‌های ایرلند شمالی رو نمایی کرد.
کمپینی در همین زمینه با همکاری شاعر برنده جایزه پولیتزر، پل مالدون Paul Muldoon و فیلمبردار نامزد اسکار سیموس مک گاروی Seamus McGarvey راه اندازی شد که نقش این کشور را به عنوان بخشی از لوکیشن سریال بازی تاج و تخت برجسته می‌کرد.
سیوبان مک مانامی Siobhan McManamy مدیر بازارهای گردشگری ایرلند می‌گوید: «ما می‌دانیم که فناوری در حال تغییر دادن نحوه سفر است و این واقعیت تنها با کمک وی آر شتاب بیشتری به خود گرفته است».
با توجه به اینکه از زمان توقف سفرها مدت زیادی نگذشته است برای ارزیابی میزان بازگشت سرمایه ایرلند و آلمان خیلی زود است. این ارزیابی بر اساس تعداد افرادی است که بلیط رزرو کرده و مقصد را از طریق واقعیت مجازی دیده باشند صورت می‌گیرد.
مقدار برگشتی
توييب محمد Thoyyib Mohamed، مدير عامل شركت بازرگانی و روابط عمومی مالديو می‌گويد در حالی كه وی آر واقعاً به گردشگری كمك می كند اما اندازه گيری مستقيم آن دشوار است.
در نمونه مالدیو از وی آر برای نشان دادن تفریحات مسافران در هتل‌های جزایر، مانند یوگای صبح در کنار ساحل، غواصی یا درس‌های آشپزی استفاده شده است.
وی می‌افزاید: «افزایش سرمایه گذاری در وی آر به معنای افزایش مستقیم تعداد بازدیدکنندگان در آینده نیست. با این حال میزان استفاده از وی آر چه در وب سایت‌ها، به صورت چاپی و یا حتی در هنگام نمایشگاه‌های مرتبط با سفر می‌تواند به پتانسیلی بالقوه تبدیل شود».
افزایش اعتماد مسافر
برخی معتقدند که مزایای وی آر در سفر خیلی زودتر احساس می‌شود.
میگل فلچا Miguel Flecha، متخصص سفر و مشاور یک شرکت چند ملیتی گردشگری از این دسته است. او معتقد است که با کاسته شدن از محدودیت‌ها در چند ماه آینده، وی آر ابزاری حیاتی در کمک به آشنایی مسافران با یک محیط جدید و کمک به بازسازی آهسته اعتماد مصرف کننده خواهد بود.
فلچا می‌گوید: «همانطور که شروع به ریکاوری می‌کنیم، بخش‌هایی از جمعیت حاضر خواهند شد که دیوانه‌‌وار سفر کنند. گردشگران جوان در اسرع وقت پروازهای خود را رزرو می‌کنند اما برای سایر اقشار دیگر اطمینان از سلامت سفر چندان راحت نخواهند بود».
وی اعتقاد دارد که فناوری وی آر می‌تواند یک روش مقرون به صرفه و قوی برای کمک به مشتریانی باشد که احساس راحتی بیشتری با فناوری و تمایل بیشتری برای سفر دارند.
«می‌توان به آنها اقدامات بهداشتی و ایمنی یا روند چک این در هتل را با استفاده از وی آر نشان داد تا احساس اطمینان بیشتری داشته باشند یا روند سوار شدن به هواپیما یا سفرهای دریایی را از این طریق نمایش داد.
اگر شما بتوانید راحتی مشتری در یک سفر را تضمین کنید آنها هم به شما اعتماد کرده و هتل یا پرواز شما را رزرو می‌کنند. این نوعی بازگشت سرمایه است که در آن شما به مشتری برای سفر انگیزه می‌دهید».
استفاده از وی آر برای جایگزینی سفر هوایی بی سابقه نیست. از سال ۲۰۱۷، شرکت هواپیمایی فرست ار First Air مستقر در ژاپن که خود را به عنوان اولین مرکز حمل و نقل هوایی مجازی معرفی می‌کند پروازهای وی آر از توکیو را به مسافرین ارائه می‌کند. این پرواز همراه با کارت سوار شدن به هواپیما، وعده غذایی در حین پرواز و مقاصد برنامه ریزی شده از ایتالیا تا نیوزیلند است.
تابستان امسال مدیر این کمپانی به خبرنگاران گفت که با شروع همه گیری، میزان رزرو این شرکت ۵۰٪ افزایش یافته است.
شتاب دهنده عالی
با این حال به گفته کارشناسان محدودیت‌های زیادی وجود دارد که در حال حاضر این فناوری را عقب نگه داشته است از جمله هدست‌های بزرگ و غیر قابل استفاده و هزینه‌های زیاد.
به گفته آقای فلچا مهم‌ترین محدودیت این است که هنوز یک برند معتبر جهانی در فناوری وی آر وجود ندارد. او می‌گوید: «صنعت گردشگری باید به این فن آوری اعتقاد پیدا کند».
این روند ممکن است در ماه سپتامبر با رونمایی از آمازون اکسپلورر در ایالات متحده تغییر کند، پلتفرمی که دسترسی به تجارب مجازی چهره به چهره را با راهنماهای تور و ساکنان محلی در کشورهای جهان فراهم می‌کند.
تجارب ارائه شده در نسخه بتای این محصول جدید غول فناوری از گشت و گذار در محله‌های کیوتو در ژاپن گرفته تا خرید صنایع دستی در کاستاریکا و دروس طبخ ماهی تاکو در مکزیک را شامل می‌شود.
کارشناسان پیش بینی می‌کنند که آمازون اکسپلور ممکن است موفقیت یا شکست وی آر در صنعت سفر را رقم بزند.
از سوی دیگر سرمایه گذاری جدی صورت گرفته توسط اپل و سامسونگ می‌تواند همان شتاب دهنده عالی مورد نیاز این فناوری باشد.
