رابطه هوشمندانه با پول به معنای داشتن سرمایه گذاری های با ریسک بالا و داشتن چند صد میلیون تومان پول در حساب بانکی نیست. مهم نیست وضعیت کنونی شما به چه شکلی است؛ در هر صورتی می توانید به لحاظ مالی عاقلانه تر و زرنگ تر عمل کنید. با تعیین بودجه برای ایجاد محدودیت حول نیازهای خود شروع کرده و اهداف مالی خود را اولویت بندی کنید. سپس روی پرداخت بدهی ها، تعیین بودجه و تصمیم گیری های عاقلانه برای هزینه های جاری خود تمرکز کنید. ادامه مطلب را با ما همراه باشید.
چگونه رابطه هوشمندانه با پول داشته باشیم
بخش اول: مدیریت بودجه
اولین قدم و اساسی ترین راهبرد شما برای داشتن رابطه هوشمندانه با پول باید در خصوص مدیریت آنچه کسب می کنید، باشد. مدیریت بودجه کار هر کسی نیست و بیشتر افراد در این بخش دچار مشکل هستند. ممکن است تنها با مدیریت صحیح درآمد فعلی خود بتوانید بسیاری از مشکلات زندگی خود را برطرف کرده و پس انداز عالی نیز داشته باشید اما اگر برنامه و مدیریت صحیح نداشته باشید، امکان دارد از پس هزینه های جاری خود نیز بر نیایید.
1. تعیین اهداف مالی
داشتن درک صحیح از آنچه که به دنبال آن در حرکت هستید، برای مدیریت بودجه و داشتن یک چشم انداز روشن مالی بسیار حیاتی است. آیا برای یک خرید بزرگ برنامه ریزی می کنید؟ آیا به دنبال ثبات و استقلال مالی هستید؟ اولویت های اول، دوم و دیگر اولویت های خود را به صورت واضح مشخص کنید و مسیر درستی برای هدف خود انتخاب کنید.
2. بررسی درآمد کلی ماهانه
بودجه هوشمندانه به بودجه ای گفته می شود که از نیازهای شما پیشی نگیرد و منطقی و منصفانه تعیین شود. با محاسبه درآمد کلی ماهانه خود شروع کنید. تنها درآمد شغل اول خود را در نظر نگیرید. آنچه که در طول ماه درآمد دارید را مشخص و یادداشت کنید. برای مثال ممکن است یک واحد آپارتمانی یا مغازه اجاره داده باشید. اگر همسر یا هم اتاقی شما نیز در هزینه ها شریک است، میزان درآمد هردوی خود را تعیین کرده و بودجه کلی منزل را از این طریق محاسبه کنید.
باید برنامه ریزی شما به گونه ای باشد که هزینه های شما از میران درآمد ماهانه شما پیشی نگیرد و همواره از این مقدار کمتر باشد. رویدادهای اضطراری و از قبل پیش بینی نشده همواره رخ می دهند. هنگامی که حساب بانکی شما کاهش می یابد، هزینه های خود را کاهش داده و از گرفتن نسیه یا استفاده از کارت های اعتباری خودداری کنید. سعی کنید نیازهای خود را مدیریت کنید.
3. محاسبه هزینه های ضروری
اولویت اول شما باید مواردی باشد که هر ماه باید پرداخت کرده و از بیشترین اهمیت برای شما برخوردارند. این موارد نه تنها اهمیت زیادی دارند بلکه ممکن است اعتبار شما نیز از بین ببرند. برای مثال کرایه خانه و قبوض آب و برق و گاز و تلفن باید در اولویت باشند. مواردی همچون اقساط ماهانه نیز از اهمیت بالایی برخوردارند.
برای هر خانواده ای نیز مواد غذایی کاملاً حیاتی است. هزینه حمل و نقل، بیمه و بنزین خودرو نیز باید در اولویت شما باشند. ممکن است شغل شما وابسته به مواردی همچون اینترنت باشد. در این صورت هزینه ماهانه اینترنت نیز برای شما در اولویت اول قرار می گیرد.
4. تعیین هزینه های غیر ضروری
بودجه هنگامی می تواند بیشترین تأثیر را در اوضاع اقتصادی شما داشته باشد که منعکس کننده زندگی روزمره شما باشد. هزینه های غیر ضروری را نمی توان به کلی نادیده گرفت و زندگی را بر پایه نیازهای ضروری بنا کرد. در صورتی که نیازهای غیر ضروری را نادیده بگیرید، ممکن است بعداً هزینه بیشتری نیز برای آن‌ها خرج کنید. به جای نادیده گرفتن آن‌ها بهتر است این موارد را نیز در بودجه تعیین کنید و به جای حذف کلی، از میزان آن‌ها بکاهید.
برای مثال ممکن است هفته ای 3 بار برای غذا خوردن با خانواده بیرون بروید. به جای حذف کلی این مورد آن را به هفته ای 1 بار یا ماهی 3 بار کاهش دهید. در این صورت فشار زیادی روی شما نمی آید و بودجه شما نیز مدیریت صحیحی خواهد داشت.
5. کاهش هزینه ها
تعیین بودجه نه تنها به تشخیص نیازهای ضروری و غیر ضروری شما کمک می کند، بلکه در کاهش هزینه ها نیز بسیار مؤثر است. کاهش هزینه ها تنها به معنای کاستن از نیازهای غیر ضروری نیست. ممکن است هزینه برخی از نیازهای ضروری خود را نیز بتوانید کاهش دهید. برای مثال اگر درآمد ماهانه شما 3 میلیون تومان است و در خانه ای با کرایه 1.5 میلیون تومان زندگی می کنید، یک جای کار شما می لنگد.
با این وجود هنگامی که صحبت از کاهش هزینه ها باشد، نیازهای غیر ضروری حرف اول را می زنند. خرید لباس های بی شمار، سفارش مکرر غذا از بیرون، هزینه روی لوازم لوکس و گران قیمت، گرفتن دربست به جای تاکسی و اتوبوس و بسیاری موارد دیگر را می توان به سادگی در بودجه کاهش داد یا به کلی قطع کرد.
6. رهگیری هزینه های ماهانه
بودجه باید مانند یک شاخص برای هزینه های ماهانه شما عمل کند. هزینه های واقعی شما هر ماه بر اساس نیازهای شما متغیر خواهد بود. هر ماه اطمینان حاصل کنید که هزینه های شما در محدوده بودجه باقی می ماند و از آن تجاوز نخواهد کرد. چند ماه اول ممکن است اندکی برای شما دشوار باشد اما به مرور که این مسئله برای شما عادی شود، کار دشواری نخواهد بود.
در صورتی که برخی اوقات از بودجه خود تجاوز کردید، جای نگرانی نیست. لازم نیست که خود را سرزنش و ملامت کنید. این مسئله برای همه افراد پیش می آید. حتی ممکن است پس از بروز این مشکل کلاً به فکر حذف بودجه و محاسبات ماهانه بیفتید. این کار را نکنید و به جای آن در بودجه خود تجدید نظر کنید. اگر تجاوز از بودجه برای شما زیاد رخ می دهد، ممکن است مشکل از بودجه شما باشد. در غیر این صورت اگر یک بار یا به ندرت این مسئله رخ می دهد، دوباره برای ماه بعد از نو شروع کنید.
7. تعیین میزان پس انداز در بودجه
میزان دقیق پس انداز شما بستگی به شغل، درآمد، هزینه ها و اهداف مالی شما دارد. باید تلاش کنید که هر ماه مقداری از درآمد خود را پس انداز کنید. ممکن است توان شما در حد 100 هزار تومان یا بسیار بیشتر باشد. هر اندازه که قصد پس انداز دارید، آن را به صورت جداگانه از حساب بانکی خود پس انداز کنید.
پس انداز باعث می شود که اعتماد به نفس مالی شما بالا برود و انگیزه کار بیشتر نیز پیدا کنید. پس از مدتی که حساب پس انداز شما بزرگ شود، انگیزه بسیار بیشتری برای پس انداز پیدا می کنید.
دقت کنید که این پس انداز باید از حساب پس انداز اضطراری شما جدا باشد. حساب پس انداز اضطراری معمولاً میزان ثابت و مشخصی است که پس از رسیدن به حد مورد نظر دیگر روی آن انباشته نمی شود. پس انداز اضطراری باید هزینه های 3 تا 6 ماه شما را تأمین کند و برای روزهای دشوار در نظر گرفته شده است. برای مثال ممکن است شغل خود را از دست دهید و برای چند ماه قادر به پیدا کردن شغل جدید نباشید. در این صورت پس انداز اضطراری به کمک شما می آید.
پس انداز اصلی شما نیز حرف اول را در تأمین نیازها و اهداف اقتصادی بزرگ شما می زند. برای مثال برای خریدن خانه یا خودرو، تحصیلات خارج از کشور یا مهاجرت، ازدواج یا مسائلی از این دست می توانید روی حساب پس انداز اصلی حساب کنید.
بخش دوم: صاف کردن بدهی ها
بدهی یکی از بدترین و بزرگ‌ترین دشمنان پس انداز است. کسی که بدهی زیادی داشته باشد، به سختی قادر به پس انداز است. از این رو بهتر است قبل از هر چیز و حتی اقدام به پس انداز، بدهی های خود را پرداخت کنید.
1. تعیین میزان بدهی
برای پرداخت میزان بدهی ها باید ابتدا مقدار آن را مشخص کنید. تمام بدهی های خود را با یکدیگر جمع کنید. برای مثال اقساط بانکی، اقساط خودرو، بدهی های شخصی، اقساط خرید لوازم منزل و تمام بدهی های ریز و درشت خود را تعیین کرده و یادداشت کنید.
هرچه میزان بدهی های شما عقب بیفتد، باید مقدار بیشتری نیز پرداخت کنید. ذهن شما مدام درگیر بدهی ها است و همین مسئله نیز باعث کاهش بازدهی شما می شود. البته در مرحله اول تا جایی که می توانید از گرفتن وام و نسیه خودداری کنید. در صورتی که این مسئله اجتناب ناپذیر است، در اسرع وقت آن را صاف کرده و روی مواردی همچون پس انداز تمرکز کنید.
2. اولویت بندی بدهی ها
ممکن است یکی از بدهی های شما مربوط به دوستتان یا اعضای خانواده باشد و تنها اصل پول را از شما طلب کند. ممکن است یک وام با سود 4 درصد و سود 20 درصد داشته باشید. با اینکه پرداخت همه این موارد باید در یک اولویت یکسان باشند اما در صورتی که می توانید میزان بیشتری از وام های با سود بیشتر پرداخت کنید.
برای مثال اگر می توانید هر ماه 1.5 تا 2 قسط از وام با سود 20 درصد خود را پرداخت کنید. در این صورت در گرداب سودهای بانکی گرفتار نمی شوید و زندگی شما از بحران خارج می شود. در مجموع پیشنهاد ما این است که اصلاً وام دریافت نکنید. در صورت اجبار تنها وام های قرض الحسنه یا وام های با کارمزد پایین دریافت کنید. البته اگر چنین چیزی در کشور ما امکان پذیر بود.
3. از یک قسط به قسط بعدی
ممکن است یکی از اقساط شما در اواسط سال به اتمام برسد. در این صورت 2 راهکار پیش روی شما است. مبلغ این اقساط را که تمام شده است، به حساب پس انداز خود واریز کنید. راهکار دوم این است که این مبلغ را به پرداخت دیگر بدهی های خود اختصاص دهید. برای مثال اگر یکی از اقساط شما هنوز باقی مانده است، هر ماه به جای یک قسط 2 قسط این وام را پرداخت کنید. مورد دوم انتخاب بهتری است و قبل از پس انداز بهتر است از شر بدهی های خود خلاص شوید.
بخش سوم: تعیین میزان پس انداز
پس از تعیین بودجه و در نظر گرفتن بودجه برای پرداخت بدهی ها، اکنون نوبت تعیین میزان پس انداز و گنجاندن آن در بودجه ماهانه خود هستید. پس انداز یکی از مهم‌ترین شاخصه های سلامت اقتصادی و رسیدن به آرامش اقتصادی است. در صورتی که پس انداز نداشته باشید، همواره ذهن شما درگیر مشکلاتی است که ممکن است در آینده برای شما رخ دهد هیچ برنامه ریزی برای حل آن‌ها ندارید. همواره به فکر می کنید که تا آخر عمر قادر به خرید خودرو یا زندگی در منزل خودتان نخواهید بود. با پس انداز بسیاری از تفکرات به ورطه فراموشی سپرده خواهند شد.
1. انتخاب هدف پس انداز
هنگامی که از هدف پس انداز خود آگاهی داشته باشید، پس انداز بسیار ساده تر می شود. برای مثال اگر قصد خرید خانه یا خودرو خود را دارید، این هدف را به صورت واضح مشخص کنید. برخی از بانک ها در اپلیکیشن ها و سیستم های مدیریت مبتنی بر وب خود امکان نام‌گذاری حساب ها را نیز می دهند. برای مثال اسم یکی از حساب های خود را پس انداز منزل بگذارید. در این صورت تمرکز شما روی این مسئله بیشتر خواهد شد.
2. حساب جداگانه برای پس انداز
برای داشتن رابطه هوشمندانه با پول داشتن حساب پس انداز جداگانه از حساب اصلی بسیار ضروری است. در صورتی که حساب پس انداز و جاری شما یکسان باشد، عدم برداشت از پس انداز بسیار دشوار می شود. سعی کنید کارت عابر بانک برای حساب پس انداز خود تهیه نکنید. برخی از بانک ها این امکان را به شما می دهند که ماهانه به صورت خودکار مبلغ مشخصی را به حساب پس انداز خود انتقال دهید.
3. پس انداز پاداش و افزایش دستمزد
در صورتی که پاداش، افزایش دستمزد یا هر دریافتی غیر قابل پیش بینی در طول ماه داشتید، آن را به حساب پس انداز انتقال دهید. این دریافتی ها ممکن است شما را وسوسه کنند که روی موارد غیر ضروری هزینه کنید. به جای این کار بلافاصله این رقم را به حساب پس انداز واریز کنید.
4. پس انداز درآمد ثانویه
ممکن است درآمد شغل اصلی شما برای تعیین بودجه ماهانه کافی باشد. در این صورت اگر دارای شغل دوم هستید، تمام درآمد حاصل از این شغل را به حساب پس انداز انتقال دهید. در این صورت پس انداز شما با سرعت بسیار بیشتری رشد خواهد کرد.
بخش چهارم: خرج کردن هوشمندانه
ممکن است درآمد شما بالا باشد؛ ممکن است تعیین بودجه شما عالی باشد؛ ممکن است از شغل دوم خود نیز درآمد بالایی داشته باشید؛ تمام این موارد در صورتی که هزینه های شما به درستی و هوشمندانه نباشد به پس انداز شما کمکی نخواهد کرد. ممکن است ماهانه بالای 5 میلیون درآمد داشته باشید اما پس انداز شما کمتر از 100 هزار تومان باشد. بخش عمده ای از این مسئله به خرج کردن افراطی و نادرست پول بازمی گردد.
1. اولویت بندی نیازها
تمامی نیازهای ماهانه خود را یادداشت کرده و آن‌ها را اولویت بندی کنید. همچنین میزان هزینه هرکدام را نیز مشخص کنید. ممکن است برخی از نیازهای شما هیچ اهمیتی نداشته باشند. از این رو با اولویت بندی آن‌ها میزان هزینه آن‌ها را نیز به درستی تعیین خواهید کرد.
2. گزینه های متفاوت خرید
برخی افراد عادت دارند که تمام خریدهای خود را از یک محل خریداری می کنند. این مسئله به ضرر شما تمام می شود. نقاط بیشتری را برای خرید امتحان کنید و قیمت ها را مقایسه کنید. خرید آنلاین را نیز امتحان کنید. گاهی اوقات گزینه های آنلاین بسیار مقرون به صرفه تر هستند. از طرفی ممکن است هزینه حمل و نقل آن‌ها از خرید حضوری بسیار منطقی تر باشد.
3. خرید خارج از فصل
زمستان است و همه به فکر خرید بوت و کاپشن هستند. از همین رو قیمت این محصولات بسیار بیشتر خواهد شد. سعی کنید مواردی که با فصل در ارتباط هستند را خارج از فصل اصلی خود خریداری کنید. در این صورت قیمت آن‌ها کمتر تمام می شود. البته ممکن است تنوع محصولات کمتر باشد اما به لحاظ مالی بسیار به صرفه تر خواهد بود.
4. استفاده از پول نقد
داشتن کارت عابر بانک باعث می شود که به میزان بسیار زیادی پول دسترسی داشته باشید. سعی کنید قبل از رفتن به خرید، هزینه تقریبی نیازهای خود را مشخص کرده و در حدود همان رقم پول به همراه داشته باشید. در این صورت ولخرجی و خریدهای بی مورد شما به حداقل کاهش می یابد.
5. تحت نظر داشتن هزینه ها
تا زمانی که هزینه های شما از میزان درآمد شما پیشی نگرفته باشد، همه چیز به خوبی پیش می رود. سعی کنید همواره هزینه های خود را تحت کنترل داشته باشید و موارد پرهزینه را رهگیری کنید. ممکن است خودتان خبر نداشته باشید و یکی از هزینه های کوچک و روزانه شما تأثیر بسیار زیادی در بودجه ماهانه شما داشته باشد. با یادداشت کردن تمامی هزینه های ریز و درشت، موارد این‌چنینی را شناسایی کنید.
